پرورش ماهی قزل آلا

پرورش ماهی قزل آلا به چه شکل و به چه صورت انجام میشود؟ آیا اصلاً صرفه ی  اقتصادی دارد یا خیر ؟ چقدر باید برای این کار هزینه کرد؟… این سوال ها  و خیلی سوالات دیگر هستند که ذهن افراد زیادی را درگیر کرده اند . ما در این مقاله سعی داریم حدالامکان به تمام این سوالات پاسخ بدهیم.

ماهی قزل آلای رنگین کمان یکی از بهترین انواع نژاد برای پرورش در سراسر دنیا می باشد و از اساسی ترین ماهی ها برای تولید است،از نظر مشخصات قزل آلای رنگین کمان دارای بدنی کشیده، دو باله در سینه، دو باله در شکم، یک باله در پشت وسط است، همچنین دارای دهان بزرگ(که باعث صید بهتر می شود)، فلس دایره ای،نوار رنگین کمانی در دو طرف ماهی و دندان های تیز در سقف دهان می باشد.

ماهی قزل آلای رنگین کمان بیشتر در مناطق آمریکا زیست می کند و ایران هم یکی از مکان های عالی برای این ماهیست که در سالهای اخیر روز به روز پرورش قزل آلا  در کشور ما زیادشده و ارزش آن بالا رفته است،نهایت وزنی که برای  قزل آلای رنگین کمان در منابع مختلف آورده شده است ۶ کیلوگرم و نهایت طولی که برای این ماهی گزارش شده ۷۰ سانتی متر می باشد.

این ماهی در آبهای سرد زندگی می کند و محیط زندگی آن هم سنگلاخی و شنی است،  درجه حرارتی که مناسب زندگی این ماهی باشد۱۴تا۱۷ درجه سانتیگراد است که باید  میزان اکسیژن آب۷ میلی گرم و ph آب نیز بین ۵/۸_۵/۶  باشد.

ماهی قزل آلا از حشرات و موجودات ریز رودخانه ها تغذیه می کند و بسته به محل پرورش  زمان تخم ریزی آن متغیر است در بعضی از مناطق در فصل بهار و در بعضی مناطق در فصل پاییز و زمستان تخم ریزی انجام می گیرد.

از مزایای پرورش این ماهی رشد سریع و مقاوم بودن به کمبود اکسیژن است در صورتی که در طبیعت و درشرایط غیر پرورشی  در دوره اول به ۴۵۰گرم و طول آن ۳۵تا۴۰سانتی متر و در سال چهارم به ۶ کیلوگرم هم می رسد.  البته این زمان در شرایط پرورشی بسیار کوتاه تر است

ماهی قزل آلای خال قرمز

قزل آلای خال قرمز به خاطر نوع خصلت هایی که دارد مناسب برای پرورش نمی باشد زیرا این ماهی در طبیعت دارای حالت تهاجمیست و از دست انسان هم غذا نمی خورد.

محیط زندگی قزل آلای خال قرمز در آب‌های شیرین، رودخانه ها و دریاچه هاست، منطقه زندگی این ماهی در ابتدا اروپا بود اما بعدها کم کم به امریکا و  سایر مکان‌ها برده شد .

از خصوصیات ظاهری قزل آلای خال قرمز  میتوان به رنگ سبز نزدیک به قهوه ای بدن او اشاره کرد که زیر شکم آن به رنگ طلاییست و خال های مشکی و قرمز هم روی بدن این ماهی دیده می شود.

در شرایط معمولی این ماهی ۱۴ سال عمر میکند و طول آن به ۷۰ تا ۱۳۰ سانتی متر و وزن آن هم۱۷کیلو گرم خواهد رسید. جنس ماده آن در سال سوم و جنس نر در سال دوم به بلوغ میرسند .

خواص ماهی قزل آلا

ماهی قزل آلا یکی از بهترین نوع گوشت ها و منابع خوراکی در میان مواد غذایی دیگر است و پرورش آن در سراسر جهان هم نشان دهنده همین موضوع می باشد.

قزل آلا دارای فوایدی همچون منبع بسیار عالی از آهن، بالا بردن مقاومت بدن، بیشترین میزان امگا ۳، درصد بسیار زیاد پروتئین، ویتامین b، ویتامین b۶، ویتامین b۱۲، دارای فسفر، سلنیوم( که برای سالم بودن مغز بسیار مهم است) می باشد، ماهی قزل آلا باعث درمان و پیشگیری از سرطان، آلزایمر، مقاومت پوست در برابر آفتاب سوختگی،استحکام استخوان ها،تقویت سیستم گوارش، سلامت کلیه ها ،جلوگیری و درمان فشار خون، درمان استرس، پیشگیری از حمله قلبی، درمان افسردگی، درمان سرطان سینه، سرطان پروستات و سرطان روده، نظم دهنده به بلوغ جنسی نوجوانان، درمان آسم، رماتیسم و در آخر مفید برای هوش جنین است.

مضرات ماهی قزل آلا

بعضی ها اعتقاد دارند پرورش و خوردن ماهی قزل‌آلا اصلا مفید نیست البته این نظر بسیار اندک است اما هر مسئله و سوال هر چقدر هم کوچک باشد نباید بی پاسخ بماند.

همیشه معیار  پاسخگویی به یک سوال منابع و مراکز علمی در همان زمینه است که در هیچ یک ازمنابع علمی نه تنها در مورد ضرر قزل‌آلا صحبت نشده بلکه مقالات و کتاب‌های فراوانی در مورد فواید این ماهی نوشته  شده است البته اگر ضرری هم باشد در مورد خود ماهی قزل‌آلا نیست بلکه مربوط به پرورش دهندگان غیرمجاز این ماهی است که به خاطر اینکه میزان تلفات خود را پایین بیاورند در استفاده از داروها و ویتامین ها موارد استاندارد را رعایت نمی کنند و آن ماهی تبدیل به ماهی غیر بهداشتی میشود.

 البته این مورد در تمامی مواد غذایی مثل(تولید گوشت گاو،مرغ،رب گوجه،شیر وغیره )صدق می کند و نکته قابل توجه در این زمینه این است که ماهی قزل آلا در صورت پرورش استاندارد بسیار مفید تر از نوع رودخانه ای خود می باشد.

خصوصیات مزرعه پرورش قزل آلا:

در بحث خصوصیات مزرعه پرورش قزل آلا باید به نکاتی همچون منبع آبی، نوع خاک و زمین و عوامل خارجی دیگر دقت کنیم، در ادامه بیشتر درمورد هرکدام از خصوصیات توضیح خواهیم داد.

منبع آبی:

منبع آبی ما در پرورش قزل آلا حتما باید از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گیرد مواردی مثل دمای آب، گل آلود بودن آب، و بعضی موارد دیگر از موضوعات مهم در زمینه ی منبع آبی به شمار می رود.

زمین:

در مورد زمین نکته ای که اهمیت زیادی دارد موضوع مساحت آن است، ما در پرورش قزل آلا به صورت صنعتی با توجه به میزان سرمایه و طرح پرورش مطمئناً به زمینی با مساحت مناسب وعمدتاً بالا نیاز داریم.

( البته در پرورش خانگی از ۵۰ الی ۱۰۰ متر و یا آکواریوم ها و منبع های پلاستیکی هم می توان استفاده کرد که در ادامه به آنها هم میپردازیم )مثلاً برای ساخت یک مزرعه ۳۰ تنی به ۳ هزار متر زمین احتیاج داریم.

مسئله بعدی در این مبحث بررسی جغرافیای زمین مورد نظر است زمین پرورش قزل آلا ترجیحا باید شیب مناسبی داشته باشد تا در هزینه پمپاژ آب صرفه جویی شود و یا این هزینه حذف شود.

مورد بعدی وضعیت سیل گیر نبودن آن مکان است که با یک سری از بررسی ها به راحتی می توان به این مطلب پی برد به عنوان مثال اگر در کنار رودخانه ی محل پرورش سنگ های بزرگ دیده شود نشان دهنده ی سیلاب در منطقه می‌باشد و در ضمن مزرعه پرورش ماهی  ما باید دسترسی راحتی به جاده و دارای امکاناتی همچون آب و برق باشد.

عوامل خارجی:

یکی از نکاتی که در پرورش ماهی قزل آلا اهمیت زیادی دارد احداث نکردن محل پرورش در کنار کارخانه ها، باغات میوه و معدن هاست، علت این توصیه این است که امکان دارد آب این مکان ها آلوده باشد و وارد مزرعه پرورش شما شود و تلفات سنگینی را به مزرعه شما وارد کند پس باید تمامی این نکات را مورد بررسی قرار داد.

انواع روش های پرورش قزل آلا در منزل

 بهتر است که در ابتدا توضیح کوتاهی در مورد پرورش قزل آلا در منزل بدهم همانطور که در اوایل مقاله اشاره شد به خاطر زیاد شدن جمعیت و تقاضای زیاد،پرورش ماهی قزل آلا کاری پرسود است یکی از امتیازات بسیار مهم و جالب این کار  انجام دادن آن در وسعت کم و فضای اضافی درخانه می باشد که در اصطلاح علمی به این نوع پرورش ، پرورش ارگانیک می گوییم .

در این روش شما باید یک سیستم طبیعی برای پرورش قزل آلا  ایجاد کنید که حتی میتوان آن را به صورت خودکار و اتوماتیک ساخت، این روش تمرین اولیه بسیار خوبی برای بالا بردن تجربه ی شماست و بعد از کسب این تجربه با اعتماد به نفس بیشتری میتوانید در مقیاس بزرگتر اینکار را انجام دهید.

از مزیت های فوق العاده جذاب این روش  می توان به آفت زدن خیلی کم،بررسی و کنترل آسان ماهی،پرورش در همه ی ایام سال،ارزان بودن،استفاده از محصولات خودمان برای مصرف شخصی درسال، فروش اضافه بر نیاز خودمان به همسایه ها، دوستان، رستوران‌ها، فروشگاه‌های مواد غذایی وبسیاری از مکان های دیگر اشاره کرد البته این نکته را بدانید که این محصول هیچ وقت روی دست تولید کننده نمی ماند.

حال به چند روش میتوان قزل آلا را در خانه پرورش داد، در ادامه چند روش ساده را به شما معرفی میکنیم که میتوانید با هزینه ی پایین این ماهی لذیذ را برای خودتان تولید کنید.

پرورش قزل آلا در وان

زمانی که میگوییم پرورش قزل آلا در وان در واقع منظورمان فقط خود وان نیست بلکه استفاده از یک یا چند مخزن بزرگ برای نگهداری ماهی یا حتی کندن و ساختن یک حوض یا برکه کوچک درخانه است.

پرورش قزل آلا در وان بیشتر برای کسانی است که فضای نسبتاً کافی برای پرورش دارند.

البته اگر بخواهید فقط برای خودتان پرورش دهید یک فضای کوچک هم برای شما کافیست

پرورش قزل آلا در بشکه بیشتر برای کسانی است که فضای کمتری برای پرورش ماهی دارند مامی توانیم از بشکه های پلاستیکی در این روش استفاده کنیم و یا اینکه آن ها را از وسط جدا و در واقع با آن ها مزرعه پرورش طبقاتی درست کنیم.

در این سبک از پرورش به تنها وسایلی که نیاز داریم بشکه پلاستیکی، لوله های pvc یا لوله آب و دستگاه تصفیه است در ضمن این روش به اندازه ای جذاب می باشد که در پرورش ماهی قزل آلا در سطح گسترده و صنعتی هم  از آن استفاده می شود البته با لوازم پیشرفته تر  و صنعتی و یکی از سیستم های جدید در اروپاست.

پرورش قزل آلا درمخازن پلاستیکی

در سال های اخیر پرورش قزل آلا در مخازن یا همان تانکر های پلاستیکی از استقبال زیادی برخوردار شده است زیرا مزایای بسیار فوق العاده ای دارد که یکی از این مزایا اشغال فضای بسیار کم برای پرورش است که دلیل آن هم شکل استوانه ای و قرار گیری آن به صورت عمودیست ،دلیل دیگری که این روش را نزد پرورش دهندگان محبوب کرده است استفاده از آن در فضا های شیب دار و کوهستانی است چون این مخازن بر روی چهارچوب های فلزی قرار میگیرند، نظافت این مدل  از استخر ها نیز بسیار آسان میباشد و کافیست با باز نمودن در پوش موجود در کف قیفی شکل این مخازن فضولات ته نشین شده را خارج کنیم.

پرورش قزل آلا در استخر های فایبر گلاس

استخر های فایبر گلاس نیز به دلیل هزینه ی پایین و مراحل ساخت راحت نسبت به دیگر روش ها بسیارمحبوب و پر طرفدار است.فایبر گلاس یک نوع پوشش است که از الیاف شیشه و مواد پلیمری ساخته شده است و دارای مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و دماست.

با استفاده از فنس های فلزی محکم  یا چهارچوب های آهنی و فایبر گلاس به راحتی می توانید استخر درست کرده و درآن مشغول به پرورش دادن ماهی قزل آلا شوید.

نکته :دو مورد آخر از روش های پرورش خانگی یعنی پرورش قزل آلا دراستخر های فایبر گلاس و  مخازن پلاستیکی امکان و پتانسیل گسترش دادن در سطح صنعتی را دارا هستند به طوری که در مخازن پلاستیکی میتوان ۱۱۰ کیلو گرم ماهی  قزل آلا را در یک متر مکعب فضا پرورش داد و در صورت مهندسی ساخته شدن ،هزینه های شما را تا ۳۰ درصد کاهش میدهند.

انواع روش های پرورش قزل آلا به صورت صنعتی

خوب طبیعتا به مهمترین بخش مقاله رسیدیم وقتی می گوییم پرورش قزل آلا به صورت صنعتی یعنی اینکه کار حساس تر می شود و دلیل آن هم مقیاس و وسعت زیادتر پرورش است، در پرورش صنعتی باید بسیاری از شرایط رعایت شودمثل شرایط جغرافیایی، توپوگرافی منطقه، مکان یابی، امکانات مکان پرورش، فاکتورهای آب از نظر ( دما- شوری- تیرگی- میزان اکسیژن-قلیایی و سختی آب- دی اکسید کربن)، تغذیه ماهی، املاح آب، روش تولید یا خرید خوراک، نگهداری از غذا، پیش بینی زمان تولید و فروش ماهی، بهداشت و بیماری های ماهی، بحث صید، ساخت استخر، هوادهی و بسیاری مسائل دیگر.

نکته مهمی که در اینجا باید ذکر کنم این است که حتی در پرورش خانگی هم رعایت این موارد باعث افزایش کیفیت و سلامت ماهی میشود اما در پرورش صنعتی به این دلیل که مقیاس بزرگتر است نکات دیگر هم باید مورد توجه قرار گیردکه در ادامه به صورت خلاصه به آنها پرداخته ایم.

پرورش قزل آلا در استخر بتنی

پرورش قزل آلا در استخر های بتنی یکی از روش های متداول پرورشی در کشور ما می باشد، این استخرها به صورت مستطیلی، شش ضلعی و گرد ساخته می شوند، این مدل از استخرها را هم با بتن و هم با فایبر گلاس می سازند که مدل قرار گیری آن  به صورت پلکانی است و برای ساخت این استخرها باید حتماً یک مسیر رفت و برگشت آب طراحی شود ، طراحی این استخر ها باید به صورت مهندسی و زیر نظر متخصص باشد.

ما در این نوع از پرورش به ده لیتر در ثانیه آب نیاز داریم و در هر متر مربع میتوانیم ۴۰ کیلوگرم  ماهی پرورش دهیم.

پرورش قزل آلا در استخر خاکی

یکی از مزیت های پرورش قزل آلا در استخرهای خاکی این است که می‌توانیم در نیمی از سال به پرورش قزل آلا و در نیمه ی دیگر سال کپور و میگو پرورش بدهیم، در این سیستم به این دلیل که مقدار سطح ما وسیع است بنابراین حجم آب در گردش هم کمتر می باشد ، این استخرها در اندازه های گوناگون ساخته می شوند و بهتر است  پوشش گیاهی در سطح این  استخر ها کمتر باشد و در کف آن از سنگ ریزه استفاده کنیم معمولاً تعویض آب در این نوع سیستم ۱۰ درصد از حجم استخر در شبانه روز است یعنی باید ۱۰ درصد از حجم آب استخر در طول شبانه روز  عوض شود.

پرورش قزل آلا در کانال های آب کشاورزی

زمانی که ما می‌گوییم پرورش قزل آلا در کانال های آب کشاورزی منظورمان استفاده از همان کانال هایی است که برای انتقال آب به مزارع کشاورزی ساخته شده‌اند، ما با پرورش ماهی قزل آلا در این کانالها آب موجود در آن را برای کشاورزی غنی تر و مفید تر کرده ایم  زیرا فضولات تولید شده توسط ماهی ها دقیقاً نقش کود را ایفا میکنندو برای تقویت محصولات کشاورزی بسیار مفید است.

این کانال ها یا استخر ها باید حتماً به صورت روباز باشد و برای پرورش ماهی در این سیستم هم می‌توانیم از پن استفاده بکنیم و هم از قفس، نکته مهم این نوع پرورش کم هزینه بودن آن است.

پرورش قزل آلا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی

پرورش قزل آلا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی

درچند سال اخیر در کشور ما رواج پیدا کرده و سال به سال درصد افرادی که این کار را انجام می دهند بیشتر شده است این روش در کشور های پیشرفته بسیار مورد استقبال قرار گرفته است زیرا  به صورت دو منظوره مورد استفاده قرار میگیرد یعنی هم از این آب برای پرورش ماهی استفاده و هم قبل از اینکه وارد مزارع کشاورزی شود کمی کود دار شده که برای محصولات بسیار عالیست .

ساخت استخر پرورش ماهی با هزینه ی کم

در ویدئو ی زیر میتوانید ، نحوه ی ساخت یک مدل استخر پرورش ماهی با هزینه ی کم را مشاهده کنید و از ایده ی آن برای شروع این کار جذاب استفاده کنید.

پرورش قزل آلا با آب چاه و چشمه

با توجه به مفید بودن و به صرفه بودن آب چاه می توانیم از این منابع آبی در بسیاری از سیستمهای پرورشی که در بالا ذکر کردیم استفاده کنیم و مطلب مهم این است که آب چشمه یکی ازبهترین و سازگارترین منبع آبی برای پرورش ماهی قزل آلا می باشد.

پرورش قزل آلا در قفس

در حال حاضر در تمام جهان در زمینه پرورش قزل آلا این موضوع ثابت شده است که پرورش ماهی در قفس یکی از راحت ترین راه ها می باشد اما یکی از مشکلات این نوع از پرورش پیدا کردن محل مناسب با عمق زیاد برای این کار است، این نوع سیستم به دلیل  راحتی در بسیاری از مناطق جهان گسترش زیادی پیدا کرده است، نکته جالب در این سبک از پرورش این است که اکثر مواقع تور ها و قفس ها به دلیل نوع شرایط نگهداری ثابت و مرتب  باقی می مانند و تنها در زمانی مشکل ایجاد میشود که  خرابی آب و هوا اتفاق بیافتد، اگر آب و هوا خراب شود دسترسی به بعضی قفس ها سخت خواهد شد البته همین ایراد هم با مکان یابی درست برطرف می شود پس مهم‌ترین نکته در این سبک از پرورش مکان یابی است.

پرورش قزل آلا در قفس های شناور

زمانی از قفس های شناور در پرورش قزل آلا استفاده می‌کنند که محل پرورش دارای امواج بسیار زیادی باشد که از این نوع قفس ها معمولا در دریاها استفاده می شود، مسئله ای که کاملا واضح است هزینه بسیار زیاد ساخت و احداث این قفس هاست که باعث می شود از این نوع قفس ها فقط برای ماهی قزل آلا و ماهیان گرانقیمت استفاده شود.

نحوه ساخت استخر پرورش قزل آلا

در اوایل مقاله کمی در مورد نحوه ساخت استخر پرورش قزل آلا   صحبت کردیم که اگر نوع پرورش ما به صورت خانگی و مقیاس کم باشد  طبیعتاً به وسایل زیادی احتیاج نداریم اما اگر نوع پرورش ماهی به صورت صنعتی باشد باید به بعضی از موارد حتما دقت کنیم مواردی مثل ایمنی ، تعمیر و نگهداری از  استخر پرورش، وجود یک راه دسترسی به استخر ها، ساخت حوضچه رسوبگیر، ساخت حوضچه مجدد پمپاژ آب، جانمایی هواده ها، نحوه انتقال آب،ظرفیت نگهداری و بسیاری از موارد دیگر.

ابعاد استخر پرورش ماهی قزل آلا

ابعاد استخر پرورش ماهی  هم بسته به نوع و ظاهر ، سیستم و سبک  پرورشی و ظرفیت نگهداری می تواند متفاوت باشد معمولا در ابعاد(۱×۱۰متر)یا(۲×۲۰متر)یا(۳×۳۰متر)یا (۴×۴۰متر) و… ساخته میشود .
شما در مسئله ابعاد استخر چه در پرورش خانگی و چه در پرورش صنعتی آزاد هستید از انواع متراژ ها استفاده کنید اما اگر میخواهید درسطح وسیع و صنعتی این کار را انجام دهیدبهتر است زیر نظر مهندسین شیلات انجام شود تا از درستی و صحت کار مطمئن باشید.

تعداد ماهی قزل آلا در هر متر مکعب

تعداد ماهی قزل آلا در هر متر مکعب بسیار بستگی به این دارد که اندازه ماهی شما چه مقدار است اما به صورت تئوری  تقریباً باید دو برابر طول ماهی باشد به طور مثال اگر ماهی ما ۱۰ سانتی مترطول داشته باشد باید ۲۰ کیلو گرم در هر متر مربع نگهداری کنیم یا اگر ۲۰ سانتی متر باشد می‌توانیم ۴۰ کیلوگرم در متر مربع نگهداری کنیم.

روش تولید بچه ماهی قزل آلا

در بحث تولید بچه ماهی قزل آلا ماهی مولد باید تغذیه ای کامل تر از ماهیان دیگر داشته باشد این تغذیه شامل ویتامین ها، مواد مفید معدنی، اسیدهای چرب و … است، ماهیان مولد اگر دسترسی راحت تری به غذا داشته باشند به طور حتم تاثیرات بسیار زیادی بر روی اندازه و کیفیت تخم آنها می گذارد بنابراین اگر ما شرایط تغذیه ای مناسبی را برای ماهیان مولد فراهم کنیم کیفیت و میزان تخم گذاری هم بهتر خواهد شد.

تخم گیری ازماهی و تلقیح آن به روش غیر طبیعی یا پرورشی کار حساسی است و معمولاً استخرهای بسیار بزرگ با ظرفیت های سنگین تولیدی ،خودشان بچه ماهیشان را تولید میکنند زیرا باید امکانات مجزایی رابرای این امر آماده کرد از این رو تقریبا اکثر پرورش دهندگان تکثیر را از خرید بچه ماهی آغاز کرده و این کار را به تولید کنندگان بچه ماهی واگذار میکنند .

تشخیص جنسیت قزل آلا

مطلب بسیار مهم  درپرورش و تکثیر ماهی قزل آلا این است که در ابتدا تعداد ماهیان خود را بدانیم یعنی ما چه مقدار ماهی نر و چه مقدار ماهی ماده داریم البته این درمورد کسانی صدق میکند که تمایل دارند خودشان تولید و تکثیر بچه ماهی را انجام دهند.

در ماهیان ماده به علت میزان بسیار زیاد تخمکها شکم آنها چاق تر و رنگ بدن آنها روشن تر از نر می باشد، در زمان باروری اگر دست خود را روی شکم آنها فشار دهیم تخم ها بیرون خواهد آمد این قضیه در ماهیان نر برعکس می باشد، ماهیان نر لاغر تر و پر رنگ تر هستند و در زمان بلوغ اگر با دست روی شکم آنها فشار بیاوریم اسپرم خارج می شود.

سن مناسب برای باروری در ماهی قزل آلا در جنس ماده ۳ تا ۶ سال و در نرها ۲ تا ۵ سال است و اگر سن آنها بیشتر از این مقدار باشد دیگر برای این کار مناسب نیستند.

نکته مهم این است که در زمان باروری ۵ تا ۱۰ ماهی ماده را با یک نر جفت می کنندکه بهترین شرایط سه ماده با یک نر می باشد.

حداقل سرمایه برای پرورش ماهی قزل آلا

زمانی که ما در مورد سرمایه‌گذاری در پرورش ماهی صحبت می کنیم شاید خیلی ها فکر کنند میزان سرمایه گذاری باید بسیار بالا باشد اما اصلاً اینگونه نیست و ما باید طرز فکر های قدیمی را کناربگذاریم،  اگر کسی قصد این را داشته باشد که شغل پرورش قزل آلا را برای خودش انتخاب کندباید بداند که با هر سرمایه‌ای می تواند وارد این شغل پرسود شود.

نکته اینجاست که اگر ما با هر میزان سرمایه وارد این کار شویم صد در صد اگر طبق اصول پیش برویم به سود خواهیم رسید و تفاوتش در این است که اگر سرمایه ما کم باشد میزان سود ما کمتر واگر سرمایه گذاری ما بیشتر باشد طبیعتا میزان سود ما بیشتر خواهد بود پس شما با هر میزان سرمایه از یک میلیون تومان در مقیاس خانگی تا بالای ۱۰۰ میلیون تومان در مقیاس صنعتی می توانید این کار را انجام بدهید.

اگر نوع پرورش شما به صورت خانگی باشد که به طرح های توجیهی نیازی ندارید ولی اگر نوع پرورش شما به صورت صنعتی باشد می توانید از طرح های توجیهی که در مدل های مختلفی وجود دارند استفاده کنید و ما در  کاردارشو خوشحال می شویم که در این زمینه هم شما را راهنمایی کنیم.

وام برای پرورش ماهی

قبل از اینکه شما به دنبال وام برای پرورش ماهی باشید باید برای خودتان یک طرح توجیهی  تهیه کنید و بعد آن را به اداره شیلات محل زندگی خودتان ارائه می دهید و آن ها با بررسی طرح شما میزان دریافت وام را برآورد خواهند کرد در مرحله بعدی شما را برای دریافت وام به بانک معرفی می‌کنند.

شما باید توجه داشته باشید که مبلغ وام شما کاملاً بستگی به وسعت طرح پرورش شما دارد، افراد زیادی مثل آقای مجید ماهیجانی یا آقای غلامرضا ملکی و بسیاری دیگر برای شروع کار خودشان از وام استفاده کرده‌اند، معمولاً تا ۸۰ درصد تسهیلات  برای پرورش ماهی پرداخت می‌کنند.

هزینه احداث پرورش قزل آلا

اگر بخواهیم به صورت جزئی وارد مبحث هزینه ی احداث شویم باید حتما به بعضی ازموارد توجه زیادی داشته باشیم و قبل از شروع کار پرورش آنها را مورد بررسی و  محاسبه قرار دهیم مسائلی همچون تعداد حوضچه ها، امکانات موجود برای پرورش ماهی قزل آلا، اهداف طرح، هزینه های ثابت، هزینه های جاری، هزینه های ساخت استخر، هزینه های کارمندان و …..

تعداد حوضچه ها

شما در این زمینه باید بدانید که به چه تعداد حوضچه برای پرورش قزل آلای خود نیاز دارید و چه تعداد حوضچه ی ورودی آب باید ساخته شود.

امکانات موجود

مثلا تعداد استخر پرورشی، تعداد کانال برای ورودی و خروجی آب، تعداد دستگاه های موتور برق،تعداد دستگاههای هواده .پمپ ها و… همه جزو امکانات موجود دز مزرعه پرورش میباشند.

اهداف طرح

یعنی قرار است چقدر به درآمد برسیم و در چه مدت زمانی این طرح تحقق می یابد و برای چند نفر ایجاد اشتغال می کند، چه قدر تولید کنیم، هزینه تغذیه ماهیان ما  چه مقدار می شود و…

هزینه های ثابت

هزینه های ثابت به هزینه هایی گفته می شود که همیشه در استخر پرورش قزل آلای ما از اول باید به طورثابت وجود داشته باشد و هیچ وقت تغییری در آن ها ایجاد نمی شود، مثل خرید ژنراتور،پمپ آب، فیلتر، دستگاه های هواده،شیرهای آب،لوله ها، هزینه ساخت استخر ها، ساخت کانال ها،ساخت انبار، ماشین آلات، وسایل اندازه گیری، ساچوک و….

هزینه های جاری

هزینه های جاری  به مواردی گفته می شود که هزینه های ثابت و متغیر هستند، یعنی همیشه هستند اما مقدار آن متفاوت است به طور مثال هزینه  غذای ماهی،هزینه برق،گاز ، بنزین برای موتور برق ها، بچه ماهی، داروها و….

هزینه کارمندان

مثل مقدار حقوق ثابت برای کسانی که درآنجا مشغول به کار هستند ، پاداش، عیدی، بیمه و…..

( همه این موارد در  صورت پرورش صنعتی است)

ریسک پرورش قزل آلا

معنای ریسک ،خطر کردن و احتمال واکنش‌های خارج از کسب و کار ماست، ریسک به دو صورت است:

مدل اول از بی نظمی و کار بلد نبودن خودمان نشات می گیرد و مدل دوم از دست ما خارج و علت آن تغییرات بازار می باشد

ما برای اینکه در پرورش قزل آلا ریسک کار را به مقدار خیلی زیادی پایین بیاوریم باید مدیریت ریسک داشته باشیم، مدیریت ریسک به این معناست که نقاط خطر آفرین و نقاطی که برای ما در کار پرورش ریسک و ضرر دارد را شناسایی کنیم. به طور مثال قبل از اینکه کار پرورش را آغاز کنیم هم مسائل جزئی و هم کلی را مورد بررسی قرار دهیم.

مسائل جزئی مثل اندیشیدن تمهیداتی برای زمانی که برق مجموعه پرورش قزل آلا قطع شده است یا در زمان بیماری چه کارهایی باید انجام دهیم یا اصلاً برای پیشگیری از بیماری ها باید به چه نکاتی توجه کنیم و بسیاری از مسائل جزئی دیگر.

در مسائل کلی هم مثلا اگر یکی دو مشتری و بازار را در منطقه خود از دست بدهیم چه کاری باید انجام دهیم، حتماً از قبل یاد بگیریم سبد مشتریهای متنوعی برای خودمان  ایجاد کنیم ما بایدهمیشه اقدامات حفاظتی برای خود طرح ریزی کنیم.

البته کاردارشو در حال آماده سازی آموزشی در زمینه  فروش در داخل کشور  و صادرات به خارج از کشور است که به زودی در سایت منتشر و تقدیم شما عزیزان میشود .

در زمینه پایین آوردن میزان ریسک در یک کسب و کار باید شما حتما مهارتهای آن را فرا گرفته باشید یعنی اول از همه بتوانید تشخیص دهید نقاط ریسک کسب و کار شما کجاست، در مرحله دوم این قدرت را داشته باشید همان نقاط را ارزیابی و بررسی کنید و تصمیم درست را بگیرید، در کار پرورش ماهی قزل آلا اگر شمابه تمام  نکات گفته شده توجه کنید ریسک پرورش شما تقریبا به صفر می رسد.

سود هر کیلو ماهی قزل آلا

طبیعتاً سود هر کیلو ماهی قزل آلا در بازار امروز هر لحظه تغییر می کند اما آن چیزی که مسلم است و در اکثر مواقع تغییری نمی کند درصد سود آن است شما هر میزان که در پرورش قزل آلاسرمایه‌گذاری بکنید حداقل دو برابر آن می‌توانید سود ببرید و این در صورتی است که شما فقط در بازار داخلی فعالیت کنید اما اگر صادرات داشته باشید مطمئناً سود بسیار بیشتری برای شما خواهد داشت.

مزایا و سود کلی پرورش قزل آلا

پرورش قزل آلا سود بسیار خوبی را ازآن پرورش دهنده ی خود میکند و اگر فروش خود را به صورت صادر کردن به کشور های اطراف از جمله روسیه ،عراق ،گرجستان و… انجام دهیم ،درصد سودی که از این کار بدست می آوریم تا چند برابر افزایش پیدا میکند.

از طرف دیگر هزینه پرورش ماهی قزل آلا خیلی کمتر از هزینه پرورش حیوانات دیگر میباشد به صورتی که ضریب تبدیل غذایی آن ۱ به ۳ است، مطلب بعدی اینکه ماهی قزل آلا نسبت به اکثر حیوانات سود بسیار بیشتری دارد که اگر ما بخواهیم فقط از نظر تعداد تخم و مقدار فضا مقایسه کنیم این برتری را متوجه میشویم:

قزل آلا در سال ۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تخم

مرغ در سال ۹۰ جوجه

گاو در سال یک گوساله

گوسفند در سال ۳ بره

فضای پرورشی:

ماهی کمتر از ۲ متر

مرغ ۵ متر

گاو ۴۰۰۰ متر

امروزه صادرات قزل آلا تا ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده و کسی نباید این فرصت را از دست بدهد، پرورش ماهی قزل آلا در همه جای جهان روز به روز در حال گسترش است و در حال حاضر در ایران تقاضا برای ماهی قزل آلا بسیار بیشتر از تولید است.

از مزیتهای دیگر انتخاب این شغل:

_ پرطرفدار بودن این ماهی در سراسر جهان

_ مقاوم بودن آن به انواع شرایط محیطی

_ تغذیه راحت

_ مقاومت در مقابل انواع بیماری ها در قیاس با ماهیان دیگر

_ رشد سریع این ماهی

_ ریسک پایین

_ و… است .

درادامه تیم تحقیقاتی کاردارشو به سراغ یکی از افراد موفق در این عرصه در استان گیلان رفت و از تجربیات و صحبت های شیرین آقای احمدی استفاده و سوالات زیادی در مورد چگونگی شروع کار، امکانات مورد نیاز و  نیز هزینه هایی  که در ابتدای کار  صرف کردن پرسیده شد.

جناب احمدی در پاسخ به همکاران ما داستان شروع کارش را به این ترتیب بیان کرد :

که پس از بازنشستگی از آموزش و پرورش و خانه نشین شدن ،بیشتر متوجه مسائل درون خانه شدم از آنجا که در دوران تدریسم هم درمدرسه و هم پس از تمام شدن ساعت اداری و کمی استراحت به تدریس خصوصی مشغول میشدم و تمام کار های خانه و رسیدگی به چهار فرزندمان از جوانی بردوش همسرم بود  به کلی با مشکلات پیش آمده در خانه غریبه بودم .

دو دخترم رابه فاصله دو سال به خانه ی بخت فرستادم و ازآنجایی که جهیزیه برعهده ی خانواده ی عروس است  مبلغ زیادی را به آشنایانمان مقروض شدم،در سمت دیگر پس از مدتی پسران من هم از دانشگاه فارق التحصیل شدن یکی در مقطع کارشناسی و دیگری درمقطع ارشدو متاسفانه پس از اتمام درسشان با مشکل پیدا نکردن شغل روبه رو شدند.

البته که درآن زمان هم کار های روزمزد مانند کارگری و مسافرکشی را انجام میدادنند اما همه میدانند که این گونه شغل ها امنیت ندارند و آینده را تضمین نمیکنند .

خلاصه که مشکلات زیادی داشتیم و از آنجایی که سرمایه ی کار هم نداشتم تا به فرزندانم بدهم منزوی و افسرده شده بودم یک جمعه که با همکاران قدیمیه خودم به پیاده روی دسته جمعی رفته بودیم درآنجا با آقایی که از اقوام همکارم بود آشنا شدم، این آقا که بسیار در تغییر زندگی خانواده ی من نقش مهمی را ایفا کرد و همیشه بابت این قضیه مدیونه ایشان هستم از کارمندان سابق اداره شیلات مازندران بود که برای تفریح به منزل همکاره بنده آمده بود.

این آقا بعد از بازنشستگی یک استخر کوچک برای خودشان راه اندازی کرده بودند که هم  ماهی مورد نیاز خانواده و اقوامشان را تامین میکرد و هم اوقات بازنشستگی خود را در آنجا پر میکرد، بسیار کنجکاو شدم و در طول مسیر پیاده روی اینقدر سوال پرسیدم که درآخر ایشان را به خانه ی خودم دعوت و راهنمایی های لازم را از او گرفتم..

قبل از هر چیز به دوره رفتم و آموزش لازم در زمینه ی پرورش ماهی قزل آلا را یاد گرفتم بعد به اداره شیلات مراجعه کردم  و طرح توجیحی خودم را ارائه دادم و مراحل اداری را طی کردم و پس ازآن مبلغ چهل میلیون تومان از بانک وام دریافت کردم که بابت احداث مزرعه ی پرورش قزل آلا بود .

در زمینی که از پدرم به ارث برده بودم وارزش مالی زیادی نداشت باکمک مهندس شیلات و نظارتهای آنها شروع به ساخت استخر های پرورش قزل آلا و همچنین خرید تجهیزات لازم برای شروع کار را کردیم ودر طی مدت زمان کوتاهی مزرعه  آماده ی بهره ورداری شد، بیست و پنج میلیون از مجموع چهل میلیون وام دریافتی هزینه ی ساخت و ساز و خرید تجهیزات شد و ما بقی پول را هم صرف خرید ماهی ،خوراک مخصوص ، ویتامین های مورد نیاز وکمی هم به عنوان پس انداز بابت پرداخت هزینه های جاری درمدت رشد کردیم مانند پول برق. هزینه های حمل ونقل  و…

در ابتدای کار کمی برای من و خانواده سخت بود زیرا به اینگونه شغل ها عادت نداشتیم و نهایت پرورشی که تا آن زمان انجام داده بودیم مرغ و خروسی بود که درحیاط خانه ی خودمان  وجودداشتند اما مشاوران و مهندسین شیلات بسیار به من کمک کردند و مشاوره های لازم را به من دادند.

خلاصه اینکه ما وارد یک شغل تولیدی شدیم و رسما کار خودمان را شروع کردیم .خب مسلم است که درسه چهار ماه اول سودی نخواهید کرد مگر اینکه به روش پلکانی پرورش خودرا انجام دهیدیعنی در ابتدا بچه  ماهی کمتری بخرید و بعد از یک ماه دوباره بچه ماهی بخرید تا زمانی که بچه ماهی های مرحله ی اول میرسند باز هم ماهی در حال رشد داشته باشید ،در هر صورت همان طور که گفتم باید مبلغی را برای هزینه های جاری و درگردش خودتان کنار بگذارید تا وقتی که به درآمد مطمئن برسید و دوره ی پرورش شما به صورت چرخشی ادامه دار شود .

فروش محصولات ماهم از طریق اقوام ،همسایه ها و آشنایان و همچنین مسافرانی که به اینجا می آیند صورت میگیرد یک مغازه  هم در بازار روز و محلی داریم که ماهی را به صورت هاو قیمت های مختلف عرضه میکنیم .

این چند وقت اخیر هم یک شرکت که متاسفانه نمیتوانم نامش را بگویم به صورت هفتگی از ما ماهی زنده میگیرد و خودش پاک ،بسته بندی و عرضه میکند .

خدارو شکر در این شش سالی که این مجموعه را راه اندازی کرده ایم بسیار راضی هستم، هم اینکه از وقتم استفاده میکنم و هدرش نمیدهم و هم اینکه توانستم علاوه بر ایجاد شغل برای پسرانم برای سه نفر دیگر هم شغل ایجاد کنم .

بعد از دو سال اول شروع کارمان توانستم با فروش منزلی که در آن ساکن بودیم دو تا از زمین های کناری مجموعه را هم خریداری کنم  که دریکی برای خودمان منزل مسکونی ساختیم تا هم نزدیک محل کارمان باشیم وهم از فضای آرام روستا استفاده کنیم وآن یکی هم که در حال انجام کار های اداریش هستم قصد دارم به مجموعه اضافه کنم واز این به بعد  بچه ماهی را هم خودم تولید کنم تا دیگر خود کفا شویم ..

متاسفانه جناب احمدی از درآمد دقیقی  که از این مجموعه به دست می آورند  به همکاران ما چیزی نگفتند  اما با سوال های زیادی که ما از ایشان پرسیدیم فقط به این امر اشاره کرده اند که ۱۷۰ میلیون درآمد سالانه را رد کرده ایم و قصد داریم باگسترش مزرعه و همچنین تدبیر های جدیدی که درباره ی فروش ماهی کرده ایم این درآمد را ارتقا دهیم و بتوانیم از این طریق افراد بیشتری را درمجموعه مشغول به کار کنیم تا حداقل به اندازه و سهم خودمان درجامعه موثر باشیم.

آقای احمدی ! از درآمدتان که نگفتید ولی به عنوان صحبت پایانی چیزی را به مخاطبان ما بگویید که برایشان مفید و کارآمد باشد ،

((نمیدونم این جمله از کیه و از کجا خوندمش ولی واقعا درست بوده حداقل تو زندگیه من ،(هرگز به چیزی که هستید قانع نباشید .همیشه برای بهتر بودن و بهتر زندگی کردن راهی وجود داره فقط بایدبهش فکر کنی و براش تلاش کنی.))

سخن پایانی

ما در این مقاله به صورت کلی شما را با شغل پرورش قزل آلا آشنا کردیم و در مورد روش ها و موارد مختلفی که دراین شغل وجود دارد صحبت کردیم، توصیه کاردارشو به شما این است که  اگر عاشق این کار بودید و آن را شروع کرده اید صد در صد موفق می شوید چون  این رمز هر کسب و کاری است،(شروع کار و فعالیت با عشق در آن = موفقیت)

امیدواریم مطالب موجود در این مقاله کمک های لازم رو جهت بالا بردن اطلاعات و آشنایی بیشترشما با این شغل کرده باشد و نهایت استفاده را برده باشید .